Volgens de laatste berichten zal vandaag door de artsen in Suriname aangegeven worden welke behandeling nog mogelijk is om de kanker te bestrijden.
Ziekte van de cellen
Kanker is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende soorten ziektes van de cellen. Ze hebben allemaal een gemeenschappelijk kenmerk. Dat is een ongecontroleerde deling van cellen op een bepaalde plaats in het lichaam.
Alle weefsels en organen van het menselijk lichaam zijn opgebouwd uit ontelbare cellen: huidcellen, hersencellen, spiercellen, bloedcellen enz. Normale cellen groeien en delen zich om oude cellen te vervangen. Kanker ontstaat als de normale groei van de cel plots versnelt waardoor kankercellen zich ongecontroleerd beginnen te delen, doorgroeien in het omliggende weefsel en daar schade aanrichten. Bij de meeste kankers vormen deze cellen een knobbel of tumor. Bepaalde soorten kanker (bijvoorbeeld bloedkankers, zoals leukemie) vormen geen tumoren.
Celdeling en DNA
De meeste levende wezens (zoals de mens) beginnen hun leven als één enkele cel. Heel het lichaam groeit door vele miljoenen opeenvolgende delingen van die ene oorspronkelijke cel.
De cel is de kleinste levende bouwsteen van het lichaam. De meeste levende wezens (zoals de mens) beginnen hun leven als één enkele cel die ontstaat door de versmelting van een eicel van de moeder met een zaadcel van de vader. Heel het lichaam met al zijn verschillende weefsels groeit door vele miljoenen opeenvolgende delingen van die ene oorspronkelijke cel. Omdat een cel die spierweefsel vormt aan heel andere eisen moet voldoen dan bijvoorbeeld een cel in vetweefsel, ontstaat er in de loop van al die delingen een specialisatie of ‘differentiatie’.
Om ervoor te zorgen dat al die cellen weten wanneer ze wat moeten doen en hoe ze met andere cellen moeten samenwerken, bestaat er een complex regelsysteem dat ervoor zorgt dat elke cel ‘weet’ hoe ze zich moet ontwikkelen en hoe ze zich moet gedragen in haar omgeving. Zo zijn de meeste cellen sterk verankerd aan hun buurcellen en zijn ze voor hun overleven afhankelijk van een goede samenwerking met die buurcellen.
De levensduur van een cel is niet onbeperkt. Sommige cellen hebben een normale levensduur van slechts een paar dagen, terwijl andere vele jaren overleven. Twee voorbeelden:
Cellen zijn microscopisch klein. Een gemiddelde menselijke cel meet 10 tot 30 duizendste van een millimeter. Dat neemt niet weg dat het ontzettend complexe fabrieken zijn waar de meest vernuftige chemische stoffen geproduceerd kunnen worden. De bijna 35.000 recepten voor deze stoffen (de genen) liggen opgeslagen in een gigantische gegevensbank, de chromosomen of het DNA.
DNA is een stof die het erfelijk materiaal van elk levend organisme vormt en alle functies van de cel regelt. In principe maken cellen enkel kopieën van zichzelf. De celdeling en in het bijzonder het verdubbelen en delen van de chromosomen is een extreem ingewikkeld proces. Het is zo ingewikkeld dat het verwonderlijk is dat er niet vaker iets fout gaat.
Kenmerken van kankercellen
Hoe het verder verloopt met cellen die hun zelfcontrole zijn kwijtgeraakt, is sterk wisselend en afhankelijk van een heleboel factoren. Maar het is toch mogelijk er enige systematiek in te vinden. Een kankercel heeft namelijk een aantal algemene kenmerken:
een bepaalde snelheid van delen,
het vermogen om zich los te rukken van de omliggende cellen en onafhankelijk te overleven in andere delen van het lichaam (we noemen dit uitzaaiingen of metastasen),
het vermogen om door te dringen en in te groeien in omliggend gezond weefsel,
de beperkte communicatie met andere cellen.
De mate waarin elk van deze vier kenmerken aanwezig is, bepaalt (samen met de oorsprong van de cel en nog een paar andere factoren) hoe kwaadaardig een kanker is. Meestal zijn hiervoor een hele reeks onderzoeken nodig, en pas dan kan een arts inschatten hoe een tumor vermoedelijk verder zal evolueren en welke de beste therapie is.