Onze vader Sami Bar-on

Onze vader steunde altijd goede doelen en had de wens om nog meer mooie schenkingen te mogen doen. Met jullie hulp kunnen wij deze wens voor hem verwezenlijken.

Delen is lief, ook de allerkleinste schenkingen worden ontzettend gewaardeerd.

Stuk uit de krant over onze vader

Hanneloes Pen maart 2022, Parool.

De deur van zijn restaurant HaCarmel stond voor iedereen open. Maar wie de zaak besmeurde en vernielde, ontmoette de strijdlust en onverschrokkenheid van Sami Bar-on. Hij overleed op 67-jarige leeftijd tijdens een vakantie in Israël.

Sami Bar-on ontving zijn gasten in zijn koosjere restaurant aan de Amstelveenseweg altijd met open armen en een praatje. Hij serveerde er Marokkaans-Israëlisch eten: kebab, shoarma, gemarineerde vis. Zijn ultraorthodoxe ouders kwamen immers uit Casablanca.

Zelf heeft hij er nooit gewoond. Na pogroms in verschillende steden kwam er een massale emigratiegolf op gang – zijn ouders vertrokken in 1954 met duizenden andere Marokkaanse Joden met de boot naar Israël. Sami, het vierde kind in het gezin, werd op 13 september van dat jaar geboren, tijdens de reis.

Het gezin vestigde zich in Beër Sjeva, waar Bar-on zijn jeugd doorbracht. Na zijn dienstplicht, hij ging in het leger als kok aan de slag, besloot hij te reizen. In de jaren tachtig kwam hij in Nederland terecht. Hij werkte in shoarmatenten en op markten en begon een winkel van Sinkel in Alkmaar.

In een van de shoarmatenten ontmoette hij de vrouw met wie hij in 1984 in Israël trouwde. Het stel, dat drie zoons kreeg – Jaron, David en Daniel –, pendelde vaak heen en weer tussen Nederland en Israël. De relatie hield geen stand: na 26 jaar gingen ze uit elkaar.

Jeruzalem of Gold
Bar-on ging in Amsterdam wonen, werkte een korte periode bij een pizzeria en begon in 1998 het niet-koosjere restaurant Jeruzalem of Gold in de Jodenbreestraat. Maar, zegt jongste zoon Daniel (32): “De wens van mijn opa was dat hij een koosjer restaurant zou beginnen.” Aan die wens gaf Bar-on ruim twintig jaar geleden gehoor met HaCarmel op de Amstelveenseweg. “Hij was heel gastvrij, hij ontving de mensen altijd met een lach,” zegt Daniel, die met zijn vader ook een restaurant in de Kastelenstraat in Buitenveldert opzette.

Al kort na de opening werd HaCarmel – herkenbaar aan de Hebreeuwse letters op het raam – bespuugd, besmeurd met eieren en mayonaise en vernield. Wekelijks kreeg hij anonieme telefoontjes met ‘Palestina vrij’ en ‘Allahu akbar’ en op straat werd de Hitlergroet in zijn richting gemaakt.

Met hand en tand streed Sami Bar-on tegen zijn belagers. Hij ging ze hoogstpersoonlijk achterna, voor niets en niemand bang. Daniel: “Mijn vader groeide op in Israël. Hij was een Israëlische Jood, gewend aan oorlogen en had een mentaliteit van: kom maar op. Hij stond voor wie hij was. Toen drie jongens op het raam van zijn restaurant spuugden en in het Arabisch scholden, sprak hij ze toe in vloeiend Arabisch. Ze stonden met hun mond vol tanden.”

Rechtszaken
De Israëlische vlag die aan zijn zaak hing, werd vaak vernield. Bar-on kocht dan elke keer een nog grotere vlag. “Hij zag die belaging niet alleen als antisemitisme, maar ook als een aanval op Israël,” weet zijn zoon.

Bar-on heeft de aanvallen altijd in stilte geslikt. Pas toen in 2017 een filmpje online kwam van een man met Palestijnse sjaal en dito vlag die ziedend van woede zijn ramen vernielde, werd de jarenlange belaging alom bekend. Toenmalige minister van Justitie Ferd Grapperhaus en CU-politicus Gert-Jan Segers kwamen langs in het restaurant en Bar-on gaf overal interviews.

“De vernielingen kwamen vanaf toen uitgebreid in de pers. Sami werd een BN’er,” zegt jurist Victor Loonstein, die samen met zijn vader, advocaat Herman Loonstein, Bar-on jarenlang juridisch heeft bijgestaan – de afgelopen vijf jaar zijn er meer dan tien rechtszaken gevoerd. Dinsdag staat er weer een gepland. Het betreft een man die in november vorig jaar tientallen bedreigingen richting Bar-on uitte.

De restauranteigenaar volgde de rechtszaken, waarin verschillende daders zijn veroordeeld, tot in de rechtszaal. “Hij wilde erbij zijn. Hij wilde trots uitdragen en laten zien: ik laat me niet kapotmaken,” zegt Loonstein.

Herseninfarct en corona
Maar de talloze aanvallen op zijn restaurant – in 2020 lag een nepbom voor zijn deur – grepen hem zeer aan. Daniel: “Mijn vader was een maler. De incidenten maakten hem kwaad en hielden hem nachten wakker. Hij had er stress van. En toen het coronaverhaal erbij kwam, werd die stress niet minder.”

In november kreeg Bar-on een herseninfarct. Dankzij snel ingrijpen van familie kon hij herstellen. Op 4 maart ging hij voor een lang weekend naar Israël – een cadeautje van zijn vriendin Nina. Hij kreeg corona en opnieuw symptomen van een herseninfarct. Hij overleed op 9 maart in het ziekenhuis.

Emeritus-rabbijn Raphael Evers woonde de begrafenis bij. Hij was goed bevriend met de familie Bar-on. Zijn moeder gaf in HaCarmel trainingen over hoe Joden zich kunnen weren tegen antisemitisme. “Het antisemitisme vond Sami zeer zorgwekkend. Hij was er nooit bang voor en liet zich er niet door afschrikken. Die onverschrokkenheid maakte diepe indruk op me.”